środa, 8 maja 2024 02:00
Reklama
Reklama
Reklama

Fabryka tytoniu i tabaki. Kim był Arie Goldfarb?

„W czwartek dnia 5 lutego 1925 roku zmarł nagle w Wiesbaden obywatel honorowy miasta Starogard śp. Arie Goldfarb w 70. roku życia. Całe życie Zmarłego było pasmem bezustannej pracy i poświęcenia dla dobra tutejszego społeczeństwa. W 1887 roku wybrano go radnym miejskim a od marca 1890 do 11 lutego 1922 sprawował urząd zastępcy burmistrza. Toteż wszędzie napotyka się ślady jego szlachetnych czynów, szczególnie zaś ofiarność dla biednych. W zmarłym tracimy jednego z najlepszych obywateli, którego pamięć nigdy nie wygaśnie w naszym mieście. Pogrzeb odbył się 12 lutego w Berlinie w krematorium, popioły zaś jego sprowadzone zostały na cmentarz w Starogardzie”.
Fabryka tytoniu i tabaki. Kim był Arie Goldfarb?

Arie Izaak Goldfarb 1855- 1925
Syn Izaaka i jego drugiej żony Heleny z domu Borchardt. Miał trzynaścioro rodzeństwa.
Uczył się w szkołach w Mannheim oraz Hamburgu. W 1886 roku poślubił Selme Neumann.
W 1890 roku po śmierci ojca objął w całości fabrykacje tytoniu oraz tabaki. Postawił dom przy ulicy Chojnickiej oraz fabrykę przy ulicy Kościuszki (dzisiejsze Starostwo Powiatowe).
Arie Goldfarb był wzorcowym pracodawcą. Odwiedzał domy pracowników w okresie świąt Bożego Narodzenia. Pozwalał swoim pracownikom na pełną wolność partyjną.
„Przeciwko polskości nigdy nie występował, lecz owszem cieszył się, że pracownicy jego kierowali polskimi towarzystwami i że w fabryce śpiewano przy pracy po polsku”.
W 1896 roku odkupił fabrykę Saabel w Gdańsku, w roku 1910 fabrykę Rozenberga w Bydgoszczy i fabrykę Kallmana w Kościerzynie. Wybudował również nową fabrykę w Stargardzie (Stargard in Pommern). Stworzył przytulisko przy ul. Owidzkiej składające się z 3 domów piętrowych (Helena, Goldfarb i Selma), w których udzielano bezpłatnie mieszkania osobom starszym i biednym.
Był mecenatem sztuki (na jego zaproszenie bywali i występowali w Starogardzie najwybitniejsi muzycy epoki, jak pianista i kompozytor Max Reger, rosyjscy artyści skrzypek Picznikow i pianista Antoni Rubinstein).

Flagi opuszczono do połowy masztów
W 1917 roku podczas podróży zginęła w wypadku jego żona Selma.
„ Jadąc na przechadzkę do lasa, spłoszyły się i rozbiegły się konie, powóz rozbiły, stangreta i panią Goldfarb uśmierciły”.. Ponieważ nie mieli dzieci, Arie postanowił, że interes rodzinny przejmie Arthur Behrendt, syn siostry Selmy.
W dniu pogrzebu Arie Goldfarba władze miasta zarządziły opuszczenie flag na budynkach państwowych do połowy masztu.
Tablica upamiętniająca Goldfarba
We wrześniu 2019 roku dzięki współpracy Stowarzyszenia Starogard 2030 oraz Starostwa Powiatowego na budynku dawnej fabryki, a obecnie siedzibie powiatu, została odsłonięta tablica upamiętniająca zakład Arie Goldfarba.
 
Cytaty zapisane kursywą pochodzą z książki "Królewskie Miasto Starogard" Jana Buchholza.

Królewskie Miasto
Preussisch Stargard


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Aaa 07.02.2021 13:59
Moze nie wszyscy wiedzą, ale groby Arie i Selmy są na cmentarzu przy Bohaterów Getta. https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/s/576-starogard-gdanski/115-pamiec-w-kamieniu/33762-cmentarz-w-starogardzie-gdanskim-ul-bohaterow-getta/138386-arie-goldfarb

xyz 08.02.2021 14:24
Wizerunkowa porażka władz miasta...

turysta 08.02.2021 19:20
Byłem na tym cmentarzu latem ubiegłego roku. To przykre, że w sumie tak niewielki zabytkowy teren jest tak zaniedbany. Często słyszałem pogłoski, że to Gmina Żydowska nie wyraża zgody na uprzątnięcie tego terenu ale ile w nich prawdy?

mia 09.02.2021 08:19
Dużo.2 starogardzkie stowarzyszenia chciały teren uprzątnąć, ogrodzić i postawić tablicę informacyjną. Kontaktowały się w tej sprawie z Gminą Żydowską, pisały maile na wskazane adresy. Niestety, bez odpowiedzi.

turysta 09.02.2021 19:50
Podejrzewam,, że brak odpowiedzi wynika po prostu z innego podejścia judaizmu do życia po śmierci .Judaizm zakazuje ingerowania w powierzchnię gruntu na cmentarzach żydowskich z uwagi na niebezpieczeństwo naruszenia kości zmarłych a co za tym idzie naruszanie spokoju dusz w niebie. Może warto zwrócić się do Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Pozdrawiam.

KOMENTARZE
Autor komentarza: tutamTreść komentarza: Drogi kociewiaku.pl, czy mi się wydaje że wczoraj coś ważnego załatwialiśmy? Może trzeba kogoś ściągnąć z urlopu czy jak?Data dodania komentarza: 08.04.2024, 10:15Źródło komentarza: Nieletni motocyklista po wypadku trafił do szpitalaAutor komentarza: ALLTreść komentarza: I słusznie !Data dodania komentarza: 08.04.2024, 10:05Źródło komentarza: Skandal. Wojewoda Rutkiewicz usunęła w Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim tablicę śp. Prezydenta RP Lecha KaczyńskiegoAutor komentarza: RudiTreść komentarza: Około 40 sekundy - jeśli dobrze pamiętam to skrzyżowanie sprzed budowy ronda, to tam najwięcej narozrabiał nagrywający.Data dodania komentarza: 07.04.2024, 22:05Źródło komentarza: [WIDEO] STOP agresji drogowej!Autor komentarza: jolka demolkaTreść komentarza: Zauważ,że nikt z tych "prawicowych"fanatyków nie wyzywa was od świrów i pijaków.I co jest smutniejsze?Data dodania komentarza: 24.02.2024, 09:21Źródło komentarza: FELIETON: „Inspekcja drogowa” TuskaAutor komentarza: RomanTreść komentarza: Cześć, oby ten remont zakończył się lepszym efektem niż remont ul. Zielonej. Zasłonięto studzienki kanalizacyjne i przy okazji spowodowało to zalanie domu...Data dodania komentarza: 23.02.2024, 15:12Źródło komentarza: Będzie remont trzech ulic w KokoszkowachAutor komentarza: alkohole świataTreść komentarza: oni wszyscy w trójkę są siebie warci... , wstyd , skandal , żenada...Data dodania komentarza: 23.02.2024, 08:39Źródło komentarza: Spotkanie starogardzkich samorządowców z nowa wojewodą pomorską
Reklama