Saszetka na grypę i tabletka na ból? Podwajasz paracetamol

Wieczór z grypą i rozpaczliwe szukanie ulgi

Tekst w ramach akcji Bezpieczne Leki. Więcej informacji na dole wpisu.

Siedzisz na kanapie, owinięty kocem, z nosem jak korek i głową ciężką jak ołów. Sięgasz po saszetkę THERAFLU EXTRAGRIP (dowiedz się więcej o tym leku), bo przecież to na grypę. Po godzinie ból głowy nadal nie odpuszcza, więc myślisz: "Dorzucę jeszcze tabletkę APAP (zawiera paracetamol), żeby w końcu zasnąć". Brzmi znajomo? Właśnie popełniasz błąd, który rocznie prowadzi tysiące osób na ostry dyżur. Okazuje się, że te dwa pozornie różne leki mają wspólny składnik - paracetamol. I właśnie nieświadomie podwoiłeś jego dawkę.

To nie jest sytuacja teoretyczna. Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, że saszetki "na grypę" to nie magiczne mikstury, tylko kombinacje znanych substancji. THERAFLU EXTRAGRIP zawiera aż 650 mg paracetamolu w jednej saszetce - prawie tyle samo co standardowa tabletka przeciwbólowa. Jeśli bierzesz trzy saszetki dziennie i dokładasz do tego dwie tabletki APAP "bo głowa nadal boli", zbliżasz się do niebezpiecznej granicy 4 gramów paracetamolu na dobę. A to granica, której przekroczenie może skończyć się uszkodzeniem wątroby.

Co tak naprawdę kryje się w saszetce na grypę?

Wyobraź sobie, że saszetka na grypę to taki koktajl - mieszanka kilku składników, z których każdy ma swoje zadanie. Paracetamol zbija gorączkę i łagodzi ból. Fenylefryna odblokowuje nos. Feniramina działa przeciwalergicznie i zmniejsza katar. Brzmi świetnie, prawda? Problem w tym, że większość osób patrzy tylko na nazwę produktu, nie na skład. FERVEX (na objawy przeziębienia), THERAFLU EXTRAGRIP i podobne preparaty różnią się między sobą proporcjami i dodatkami, ale niemal wszystkie zawierają ten sam paracetamol jako bazę.

Pomyśl o tym jak o kanapce. Możesz kupić kanapkę z szynką w trzech różnych piekarniach - każda będzie wyglądać inaczej, mieć inny chleb i dodatki, ale szynka to szynka. Tak samo z saszetkami na grypę - opakowania kolorowe, nazwy inne, smaki różne, ale paracetamol siedzi w środku praktycznie każdej z nich. Dlatego zanim sięgniesz po kolejny lek, odwróć opakowanie i przeczytaj skład. To dosłownie może uratować Ci wątrobę.

Kiedy ból nie odpuszcza - co robić zamiast dokładać kolejne tabletki?

Pewnie się zastanawiasz: "No dobrze, ale co mam zrobić, jak saszetka nie wystarcza?". Spokojnie, to normalne pytanie. Przede wszystkim daj lekowi czas - paracetamol potrzebuje około 30-60 minut, żeby zacząć działać. Jeśli po godzinie od wypicia THERAFLU EXTRAGRIP głowa nadal pęka, nie sięgaj po tabletkę APAP. Zamiast tego możesz zastosować zimny okład na czoło, wypić dużo wody (gorączka odwadnia!), albo po prostu położyć się w ciemnym pokoju.

Warto wiedzieć, że przy grypie ból głowy często nie jest samodzielnym problemem - to skutek gorączki, odwodnienia i ogólnego osłabienia organizmu. Walczenie z nim kolejnymi dawkami paracetamolu to jak próba zagłuszenia alarmu przeciwpożarowego zamiast gaszenia ognia. Jeśli gorączka utrzymuje się powyżej 38,5°C przez kilka dni, a ból jest nie do zniesienia mimo prawidłowego dawkowania - to sygnał, że pora zadzwonić do lekarza, a nie zwiększać dawki na własną rękę.

Jak bezpiecznie łączyć leki podczas grypy?

Zasada jest prosta: wybierz jedno źródło paracetamolu. Jeśli pijesz saszetki FERVEX czy THERAFLU EXTRAGRIP, nie dokładaj tabletek APAP. Jeśli wolisz tabletki, to rezygnujesz z saszetek. Możesz natomiast bezpiecznie łączyć paracetamol z innymi metodami łagodzenia objawów - syropem na kaszel (o ile nie zawiera paracetamolu!), kroplami do nosa, pastylkami do ssania na gardło czy domowymi sposobami jak herbata z miodem i cytryną.

Prowadzenie "dzienniczka lekowego" może wydawać się przesadą, ale podczas choroby naprawdę pomaga. Zapisz, o której wzięłaś saszetkę, jaką i ile. Gdy za cztery godziny znów będziesz się źle czuć, nie będziesz musiała się zastanawiać "czy to już można?". Szczególnie ważne jest to w rodzinach z dziećmi - rodzic chory na grypę, z gorączką, niewyspany, może łatwo zapomnieć, co już wziął. A konsekwencje takiej pomyłki mogą być poważne.

Czerwone flagi - kiedy natychmiast przestać i szukać pomocy

Istnieją sytuacje, w których nawet prawidłowe dawkowanie paracetamolu może być ryzykowne. Jeśli regularnie pijesz alkohol, Twoja wątroba jest już obciążona i ma mniejszą zdolność do bezpiecznego przetwarzania leku. Podobnie osoby z chorobami wątroby, bardzo szczupłe lub niedożywione powinny stosować niższe dawki. Okazuje się, że standardowe "do 4 gramów na dobę" to granica dla zdrowej, przeciętnej osoby dorosłej - nie dla każdego.

Jeśli po kilku dniach stosowania saszetek zauważysz niepokojące objawy - ból w prawym podżebrzu, żółtawe zabarwienie skóry lub białek oczu, ciemny mocz, uporczywe nudności - natychmiast przestań brać jakiekolwiek leki z paracetamolem i jedź do lekarza. To mogą być wczesne oznaki uszkodzenia wątroby, które leczone odpowiednio wcześnie jest odwracalne. Zwlekanie może skończyć się tragicznie - przedawkowanie paracetamolu to jedna z najczęstszych przyczyn ostrej niewydolności wątroby w krajach rozwiniętych.

Podsumowanie

Teraz wiesz, że saszetka na grypę i tabletka przeciwbólowa to często ten sam paracetamol w różnych opakowaniach. Pamiętaj, żeby zawsze czytać skład leku przed połknięciem - te kilka sekund może uchronić Cię przed poważnymi konsekwencjami. Stosuj zasadę "jedno źródło paracetamolu" i nie przekraczaj 4 gramów na dobę. Jeśli objawy nie ustępują mimo prawidłowego leczenia przez kilka dni, nie zwiększaj dawek - zamiast tego skontaktuj się z lekarzem. Twoja wątroba pracuje dla Ciebie przez całe życie - warto o nią zadbać nawet podczas zwykłej grypy.

Ten artykuł powstał w ramach akcji Bezpieczne Leki, która ma na celu poszerzać wiedzę Pacjentów w temacie bezpieczeństwa stosowania leków. Organizatorem akcji jest portal Leki.pl. Więcej informacji na www.BezpieczneLeki.pl.

Bibliografia

• THERAFLU EXTRAGRIP – Charakterystyka Produktu Leczniczego

• FERVEX – Charakterystyka Produktu Leczniczego

• APAP – Charakterystyka Produktu Leczniczego